Trong những năm qua, nhiều giải pháp mới được Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu tích cực triển khai, khẳng định sự đồng hành, sát cánh của cơ quan Hải quan đối với cộng đồng DN, đặc biệt trong giai đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh đang đối mặt nhiều khó khăn.

Kim ngạch xuất nhập khẩu giảm sâu

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, hoạt động sản xuất công nghiệp cả nước ghi nhận mức giảm 6,3% trong 2 tháng đầu năm 2023. Hầu hết các ngành công nghiệp đều tăng trưởng âm trong hai tháng đầu năm, những ngành suy giảm mạnh gồm dệt may, thép, điện thoại và ô tô. Sự ảm đạm của hoạt động sản xuất công nghiệp cũng được phản ánh vào số liệu xuất nhập khẩu khi kim ngạch xuất nhập khẩu đã giảm 13,2% so với cùng kỳ năm 2022, chỉ đạt 96 tỷ USD. Trong đó, nhập khẩu có mức giảm mạnh hơn, giảm 16%, chỉ đạt 46,62 tỷ USD; kim ngạch xuất khẩu giảm 10,4%, chỉ đạt 49,44 tỷ USD.

Sự sụt giảm thể hiện trên số liệu thống kê trên quy mô cả nước phần nào đã phản ánh bức tranh ảm đạm của hoạt động xuất nhập khẩu tại các cảng biển. Thực tế, theo báo cáo của Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu, trong 2 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tại đơn vị sụt giảm mạnh tới 32% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt 3,32 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu có sự sụt giảm rất mạnh, lên tới 53% so với cùng kỳ năm 2022, chỉ đạt 1,286 tỷ USD; kim ngạch nhập khẩu giảm 6%, ở mức 2,03 tỷ USD.

Việc kim ngạch xuất nhập khẩu giảm mạnh đã tạo áp lực rất lớn lên công tác thu ngân sách Nhà nước của Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu. Cụ thể, tổng số thuế đã thu đến hết tháng 2/2023 mới chỉ đạt 2.584,7 tỷ đồng, tương đương 69% so với cùng kỳ năm trước và đạt 12% so với chỉ tiêu được giao. Trong đó, số thu sụt giảm chủ yếu ở các mặt hàng hóa chất, sắt thép, máy móc thiết bị…

Cụ thể, kim ngạch nhập khẩu hóa chất có thuế trong 2 tháng chỉ đạt 71 triệu USD, giảm 10% so với 2 tháng năm 2022. Theo đó, số thuế phải thu cũng giảm 7%, xuống mức 169 tỷ đồng. Tương tự, kim ngạch nhập khẩu sắp thép có thuế cũng giảm 38%, ở mức chỉ 184 triệu USD khiến cho số thu từ mặt hàng này giảm 36%, chỉ đạt 426 tỷ đồng. Đối với mặt hàng máy móc thiết bị, kim ngạch nhập khẩu có thuế chỉ đạt 33 triệu USD, giảm 16% so với 2 tháng năm 2022; số thuế phải thu lũy kế đạt 89 tỷ đồng, giảm 8% so với cùng kỳ năm trước.

Sát cánh cùng DN

Trước sự sụt giảm mạnh của kim ngạch xuất nhập khẩu cũng như số thu thuế tại đơn vị, Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu xác định việc đồng hành, hỗ trợ DN là giải pháp trọng tâm để đảm bảo công tác thu ngân sách Nhà nước đạt kết quả cao nhất. Theo đó, bên cạnh những hoạt động được triển khai thường xuyên và phát huy hiệu quả cao trong nhiều năm qua, từ đầu năm đến nay lãnh đạo các chi cục đã trực tiếp tới các DN tiếp xúc, làm việc để nắm bắt kịp thời các khó khăn để có hướng hỗ trợ tháo gỡ kịp thời cho các DN.

Điển hình như tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép, ông Trần Công Tuấn, Chi cục trưởng cho biết, Chi cục đã tổ chức tiếp xúc, làm việc với 7 DN lớn để nắm bắt khó khăn và kế hoạch hoạt động của DN. Qua trao đổi, hầu hết các DN đều cho biết, do tình hình suy thoái kinh tế sau đại dịch Covid-10, lượng đơn hàng sụt giảm mạnh, các DN phải giảm quy mô sản xuất. Các DN cũng đánh giá tình hình xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục khó khăn trong ít nhất trong 6 tháng đầu năm 2023 khi nhu cầu tiêu dùng chưa hồi phục và giao tranh giữa Nga và Ukraine vẫn diễn biến khó lường.

Tương tự, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ cũng đã làm việc với 6 DN trên địa bàn. Qua đó, các DN đều cho biết, trước tình hình khó khăn hiện tại, về cơ bản các DN chỉ nỗ lực duy trì hoạt động như năm 2022, khó có thể có tăng trưởng.

Nắm bắt được những khó khăn hiện tại của DN, Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cùng các đơn vị trực thuộc đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các DN trong hoạt động xuất nhập khẩu, giúp các DN có thể nắm bắt tốt nhất các cơ hội kinh doanh để khôi phục hoạt động sản xuất. Cụ thể, tại các chi cục, cán bộ công chức được bố trí làm việc ngoài giờ để làm thủ tục kịp thời cho DN. Nhiều DN nhập khẩu phế liệu thường xuyên làm thủ tục vào những ngày cuối tuần, hoặc khoảng 8-9 giờ tối, luôn nhận được hỗ trợ nhanh chóng. Trong trường hợp gặp khó khăn, vướng mắc, chỉ cần DN gọi điện thoại, đơn vị đều hỗ trợ ngay lập tức, bất kể giờ giấc. Đối với những DN phát sinh hoạt động mới, các đơn vị thuộc Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đồng hành, hướng dẫn ngay từ đầu.

Theo lãnh đạo các chi cục, hiện hầu hết các khó khăn, vướng mắc của DN đều được xử lý, tháo gỡ gần như ngay lập tức bởi DN có rất nhiều kênh để phản ánh, nêu vướng mắc tới cơ quan Hải quan. Ngoài các hội nghị đối thoại Hải quan – DN, hội nghị tham vấn được tổ chức thường xuyên, bộ phận hỗ trợ DN cũng được bố trí thường trực tại chi cục. Bên cạnh đó, tại nhiều chi cục còn thành lập nhóm Zalo nhằm giúp DN có thể trao đổi vướng mắc và được giải đáp, tháo gỡ trực tiếp với lãnh đạo chi cục. Thông qua nhóm Zalo này, chi cục cũng có thể cập nhật kịp thời các thông báo, quy định mới tới DN để triển khai thực hiện kịp thời.

Nhằm hỗ trợ DN nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật thuế, hải quan, giảm tỷ lệ kiểm tra đối với hàng hóa xuất nhập khẩu từ đó dẫn đến giảm chi phí và thời gian thông quan hàng hóa, trong năm 2022, Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu đã thực hiện ký kết Biên bản ghi nhớ Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan đối với 4 DN. Tham gia chương trình, các DN còn được ưu tiên hướng dẫn, xử lý vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, qua đó giảm thiểu vi phạm pháp luật, nâng cao tính tuân thủ; trở thành đối tác tin cậy của cơ quan Hải quan trong hoạt động xuất nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, qua đó góp phần tạo thuận lợi thương mại, nâng cao sức cạnh tranh của DN. Trong năm nay, hoạt động này sẽ tiếp tục được đơn vị mở rộng triển khai, dự kiến ký kết thêm với 1-2 DN.

Sự tích cực trong công tác cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ DN của Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu trong nhiều năm qua đã được chính quyền tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng như cộng đồng DN đánh giá cao. Ông Lê Ngọc Khánh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhận định, Cục Hải quan Tỉnh là một trong những đơn vị đi đầu, phát triển mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính và hỗ trợ DN xuất nhập khẩu. Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cũng là đơn vị có chỉ số hài lòng của người dân, DN đạt trên 95%, xếp hạng thứ hai trong các cơ quan trung ương đóng trên địa bàn tỉnh năm 2021